بعد از اکتشاف مردان نمکی و وسایل همراهشان، مشخص شد که قدمت ساخت چاقو در زنجان به بیش از ۱۸ قرن پیش برمی‌گردد. چاقوی همراه یکی از مردان نمکی، که دسته‌ای از شاخ بز دارد، قدیمی‌ترین سند صنعت چاقوسازی در زنجان است. یکی از پیشینه‌های تاریخی که بر صنعت چاقوسازی بسیار تاثیر داشته، ساخت اسلحه بوده است.

مشخصات مشترک چاقوهای زنجان عبارت است از: ظرافت، تناسب، هنرنمایی در فن آبکاری و قدرت برش آن. هر چاقو شامل قطعات تیغه، فنر (در چاقوی ضامن دار دو فنر وجود دارد به نام فنر بزرگ و فنر کوچک) , آستری (دو تکه است و همه قطعات چاقو روی آن سوار می شود)، روکش دسته، باربند (قسمتی برنجی که روی آستری است و لولای تیغه در آن قرار دارد).

انواع چاقوها عبارتند از: چاقوی ساده، ضامن دار، چاقوی میوه خوری، چاقوهای مرکب، کاردهای شکاری، کاردهای قمه ای، کاردهای کمری، کاردهای آشپزی و قلم تراش. از نکات جالب توجه آن که در هنر چاقوسازی به علت احتیاج به نیروی بدنی، اکثر استادکاران جوان بوده و استادکاران قدیمی فقط به کار آموزش مشغول هستند.