من آن شهد زا خاک زر پرورم                به دامن فشاننده گوهرم

 به فرزانگی بگذر از من که من              گذرگاه فرزانگان، ابهرم

موقعیت جغرافیایی شهرستان ابهر  

شهرستان ابهر در موقعیت جغرافیایی 48 درجه و35 دقیقه تا  49 درجه و 25 دقیقه طول غربی نصف النهار گرینویچ و  35 درجه و 50 دقیقه تا  36 درجه و 45 دقیقه طول شمالی خط استوا قرار گرفته است و از شهرستانهای هشت گانه استان زنجان است که در قسمت جنوب شرقی استان واقع شده و 1912 کیلومتر مربع وسعت دومین شهر مهم استان است و مرکز آن شهر ابهر است. این شهرستان دارای سه شهر(ابهر ، هیدج ، صائین قلعه)، یک بخش مرکزی پنج دهستان، 98 روستا است که 71 روستا دارای سکنه است. شهرستان ابهر با جمعیتی در حدود 160هزار نفر است. فاصله این شهرستان تا تهران 240 کیلومتر و تا مرکز استان (زنجان) 90 کیلومتر است.

شهرستان ابهر به دلیل قرارگرفتن درمسیر دالان بین الملی شرق به غرب کشور از نظر حمل و نقل بین الملی اهمیت فراوان دارد. عبور جاده ابریشم با قدمت 2000 ساله به عنوان کریدور تجاری اتصال قاره های آسیا و اروپا در زمان های قدیم بوده است. قرار داشتن بر روی شبکه حمل و نقل آلتید (توسعه شبکه زیربنایی حمل و نقل آسیایی ) که با عبور از ترکمنستان وارد ایران شده و با مسیری شرق به غرب با گذر ازشهرستان ابهر به ترکیه بلغارستان و شمال اروپا می رود. شهرستان ابهر در واقع دروازه تمدن شمال غرب کشور محسوب می شود که از سراسر راه های کشور و مسیر ارتباطی شهر ها واستان های شمالغرب و غرب و شمال کشور همواره از موقعیت ممتازی برخوردار بوده است. از شهرستان ابهر می توان از دو مسیر به استان گیلان سفر کرد:

     1- جاده ابهر – مرشون با طی مسیر 176 کیلومتربه شمال کشور( لوشان ورشت)

    2- جاده ابهر – احمد آباد –نیکوئیه با طی مسیر 176 کیلومتربه شمال کشور( لوشان ورشت)

   3- از جاده ابهر به قیدار(شهرستان خدابنده) با طی 57 کیلومتر و تماشای طبیعت زیبای این مسیر به شهر قیدار وارد می شوید در این شهر می توان آرامگاه حضرت قیدارنبی جد سی ام حضرت پیامبر (ص) زیارت نمود و در ادامه مسیر از دو غار معروف جهان یعنی غار کتله خور در شهر گرماب و غار علیصدر دیدن کرد.

    4- ابهر به همدان 274 کیلومتر و غار علیصدر

    5- ابهر به کردستان 220 کیلومتر، جالب است بدانید که از طریق جاده ابهر – قیدار می توان به استان کردستان هم مسافرت کرد.

وضعیت اقتصادی

کشاورزی، دامداری و صنعت اساس اقتصاد شهرستان می باشند شهرستان ابهر به دلیل داشتن آب فراوان و خاک حاصلخیز و مرغوب یکی از قطب های تولید محصولات کشاورزی محسوب شده و در تولید بعضی از محصولات کشاورزی در سطح کشور مطرح می باشد محصولاتی چون گندم، جو، بنشن، انگور، زردآلو، سیب، بادام و گردو است که شهرستان ابهر در تولید محصولات باغی استان مقام اول دارد. دامداری درشهرستان به صورت سنتی و صنعتی می باشد در روستا دامپروری های کوچکی هستند که به شیوه سنتی می باشند در سالهای اخیر دامپروریهای بزرگ صنعتی توسط شرکت های تعاونی ساخته شده اند که عملکرد خوبی داشته اند. پرورش انواع طیور نیز مورد توجه بوده وواحدهای صنعتی پرورش طیور به صورت صنعتی دایر شده است. این شهرستان در صنعت در استان در رتبه اول استان می باشد بطوریکه حدود 62 درصد از صنایع استان در این شهرستان مستقر می باشند.

همچنین این شهرستان دارای معادن غنی سلیس شیورین، تراورتن، گرانیت خلیفه لو و خراسانلو و کائولن مرشون خاک نسوز و صنعتی و تولید آلیاژ آلومینیم می باشد. بازرگانی شهرستان ابهر انواع محصولات کشاورزی، صنعتی، دامی، معدنی می باشد که به سایر نقاط صادر می شود.

پیشینه تاریخی

شهرستان ابهر به جهت داشتن طبیعت منحصر بفرد و وجود آب فراوان و آب و هوای مناسب و زمین های حاصلخیز از هزاره های پیش از میلاد محل نشو و نمای اقوام مختلف بوده است، مطالعات باستانشناسی انجام شده در این منطقه بیانگر این واقعیت است که از پنج هزار سال قبل مورد استفاده انسانی قرار داشته است. وجود تپه هاو محوطه های باستانی و بنا ها مربوط به پیش از تاریخ و تاریخی و اسلامی نشان از قدمت این شهرستان دارد.

آثار شاخص شهرستان ابهر