ملیله‌کاری تلفیقی از هنر و حوصله است که با استفاده از مفتول‌های باریک طلا و نقره به ساخت آثار زیبا و هنرمندانه منجر می‌شود. بررسی نقوش و بن مایه‌های تصویری آثار ملیله کاری استان زنجان با آن پیچ و تاب‌های سحر آمیزش، نقوش پرکاری که هر کدام به نوعی رازآلود است و خبر از پیشینه بسیار قدیمی می‌دهد. نقوشی که در عین پیچیدگی و انحناهای فراوان همانند زندگی دارای نظم خاصی است. تکرار در نقوش ملیله‌کاری بسیار است.
استاد امیر شجاعی در سال ۱۳۵۵ در شهرستان زنجان متولد شد و یکی از استادان جوان و ماهر در رشته ملیله‌کاری است او ملیله‌کاری را شناسنامه هنری زنجان می‌داند. در ادامه گفت‌وگوی ما را با این استاد می‌خوانید.
چگونه شد که وارد هنر صنعت ملیله شدید؟
از سال ۱۳۷۴ نزد استاد کاظمیان مقدم، با ملیله کاری آشنا شدم و آموزش‌های لازم را در محضر ایشان در مرکز آموزش صنایع دستی زنجان فراگرفتم. و از سال ۱۳۷۷ این کار را به‌صورت حرفه‌ای و به‌عنوان شغلم انتخاب کردم.
تعریف شما از هنر ملیله‌کاری چیست؟
ملیله‌کاری یکی از هنرهایی است که از زمان قدیم در استان زنجان رایج بوده و متعلق به شهر زنجان است و همه مراحل این کار توسط هنرمندان این شهر انجام می‌شود و با توجه به اینکه همه مراحل ساخت ظروف، قاب عکس، زیورآلات و… ملیله‌ای، کار دست است و چیز دیگری در آن دخیل نیست، به همین خاطر این آثار از ظرافت و زیبایی خاصی برخوردار است.
چه آثاری را تا به امروز ساخته اید؟
انواع سرویس‌های چای‌خوری، سبد، آینه وشمعدان، قاب عکس، کاسه وبشقاب، جعبه جواهرات و کاسه بشقاب و...
شاخص‌ترین اثرتان چیست؟
قاب عکس ملیله که در سال ۹۵ نشان ملی مرغوبیت را کسب کرد.
بازار فروش شما چگونه است؟
تولید و فروش به هم وابسته هستند و بیماری کرونا ضربه سنگینی را به صنعتگران وارد کرد چرا که شرایط بد کرونایی و وضعیت قرمز باعث بسته شدن کار گاه‌ها و فروشگاه‌های صنایع دستی شد و این خود باعث کاهش تولید و فروش صنایع دستی شده است.
علاوه بر اینکه مواد اولیه ملیله‌کاری گران است، ساخت آن‌ها نیز با توجه به اینکه کار دست است، دستمزد بالایی دارد و به همین دلیل بازار فروش خوبی در استان وجود ندارد و مردم به دلیل گرانی آن، خیلی راغب به خرید نیستند.
مشکلات شما در این هنر- صنعت چیست؟
شیوع کرونا برای هنرمندان صنایع دستی و بالاخص میله کار زنجانی خسارت‌های زیادی وارد کرده است. در زنجان، برای حمایت از ملیله‌کاری و نقره‌کاری، سرمایه‌گذار وجود ندارد.
شمار علاقه‌مندان ملیله کاری در ایران در چه وضعیتی قرار دارد؟
شمارشان در ایران رو به افزایش است. خوشبختانه با فعالیت‌هایی که برای معرفی این فن و هنر کرده‌ایم، مخصوصاً با فیلم‌های مستندی که طی دو سه سال اخیر ساخته و پخش شده، نمایشگاههایی که برگزار شده، شمار علاقه‌مندان به این هنر افزایش یافته است. الان در سراسر ایران شناخته شده است که بهترین کار ملیله متعلق به زنجان است
چه انتظاری از معاونت صنایع‌دستی دارید؟
حمایت از فعالان هنر ملیله کاری را بیشتر در نظر بگیرد زیرا به دلیل بالا بودن هزینه‌ها در تامین مواد اولیه در ملیله کاری، این هنر نیاز به حمایت بیشتری همچون اعطای تسهیلات کم بهره و مدت دار دارد.
آیا در بخش آموزش هم فعالیت دارید؟
بله، تا به امروز به ۵۰ نفر آموزش داده‌ام که تعداد زیادی از آن‌ها در حال حاضر در شهر زنجان فعالیت می‌کنند و مهارت‌های کاری خود را نزد من کسب کرده‌اند و اکنون در زنجان فعالیت می‌کنند.
ویروس کرونا بر روی عملکرد کاری شما تاثیر داشته است؟
من بزرگ‌ترین کارگاه و مغازه ملیله را در شهرستان زنجان دارم که قبل از کرونا ۹ شاگرد در مغازه داشتم اما به محض شیوع این ویروس ۹ ماه کارگاه من تعطیل شد و پس از آن به علت عدم خرید و بازار مناسب تعداد شاگردانم به ۲ نفر رسیده است و میزان فروشم بسیار ناچیز است.
آثاری که تولید می‌کنید سفارشی است؟
هم سفارش می‌گیریم و هم خودمان تولید می‌کنیم.