در سال‌های اخیر گردشگری به یکی از ارکان اقتصاد تجارت جهانی تبدیل و نقش بسزایی در شکوفایی منطقه از طریق افزایش درآمد، تنوع اقتصادی، خارج شدن منطقه از انزوا و ایجاد فرصت‌های شغلی ایفا می‌کند، با توسعه شهرنشینی در دهه‌های اخیر و برای فرار از قید و بندهای زندگی در جوامع مدرن، مردم بیشتر در جستجوی تجربه مکان‌های بکر و طبیعی هستند که این فرصت برای آن‌ها از طریق گردشگری فراهم می‌شود.
بوم‌گردی نوعی از صنعت گردشگری است که در پاسخ به اشتیاق و علاقه گردشگران به طبیعت گردی و تجربه زندگی در اقامتگاه‌ها و محیط‌های بومی در جوامع بشری بویژه جوامع روستایی رواج یافته است تا گردشگران بتوانند در بوم‌گردی ضمن اسکان در مناطق روستایی، با فرهنگ، آیین، آداب و سنت‌های مردم این جوامع آشنا شده و از غذاهای محلی آن‌ها استفاده کنند.
استان زنجان با برخورداری از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری به‌ویژه در مناطق غرب ازجمله استان‌های پیشرو در رویکرد به بوم‌گردی محسوب می‌شود. وجود طیف متنوع و منحصربه‌فرد از روستاها با تنوع قومی، فرهنگی، اقلیمی و آیینی افق وسیعی را در بخش بوم‌گردی این استان پدیدار کرده است و از سوی دیگر پذیرش گسترده‌ای بین مردم استان برای سفر به شهرها و روستاهای درون استانی وجود دارد.
یکی از قلمروهایی که توان جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی و به پیروی از آن، توسعه اقتصادی را در پی دارد، گردشگری است که این واژه امروزه به یکی از کلمات کلیدی دنیای اقتصاد مبدل شده است. بوم‌گردی با بهره‌گیری خردمندانه از منابع طبیعی و محیط‌زیست نقش مهمی در توانمندسازی جوامع محلی دارد. مهم‌ترین تمایز مراکز اقامتی بوم گردی داشتن سبک سنتی است که گردشگران زیادی را به سمت خود جذب و مالکان این مراکز اصرار به داشتن این سبک زندگی دارند.
یکی از ویژگی‌های اقامتگاه‌های بوم‌گردی این است که ساختار بومی و هویت را حفظ کند. سبک معماری، مبلمان و طراحی داخلی آنان بخشی از جاذبه‌های گردشگری است و مهم‌ترین و بهترین ظرفیت محسوب می‌شوند.
به‌وسیله اقامتگاه‌های بوم‌گردی فرصتی ایجاد می‌شود که امکانات روستا افزایش یابد. همچنین بستر مناسب رشد اقتصادی و کارآفرینی برای آنان حاصل شود. یکی از تأثیرات مهم ساخت اقامتگاه‌های بوم‌گردی در توسعه گردشگری روستایی و اشتغال‌زایی برای زنان بومی و روستایی است که نباید آن را فراموش کرد.
دلایل اهمیت راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی، می‌تواند درگیر کردن جامعه محلی در فعالیت‌های گردشگری، توسعه گردشگری با رویکرد توسعه پایدار، قابل‌استفاده بودن در تمام فصول راه‌اندازی و افزایش طول مدت اقامت گردشگران و غیره باشد که اهمیت راه‌اندازی و توسعه خانه‌ها را دوچندان می‌کند. بوم‌گردی با بهره‌گیری خردمندانه از منابع طبیعی و محیط‌زیست نقش مهمی در توانمندسازی جوامع محلی دارد.
گردشگری فرصت‌های بسیاری را برای کسب‌وکارهای کوچک خانوادگی ایجاد می‌کند. این حضور و مشارکت از سوی خانواده، برای تجربه و رضایت گردشگر و همچنین برای توسعه پایدار مقصد و جامعه محلی، امری بسیار حیاتی است.
مجتبی جعفرلو
مسئول روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان