صنعت رایج گردشگری هر روز بیشتر از قبل در حال رونق است و صلح و دوستی که گمشده انسان‌هاست با ترویج این صنعت استقرار خواهد یافت. ایران به‌عنوان کشور اسلامی، امکانات بسیار زیادی در بخش جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی، تاریخی، گردشگری سلامت، زیارتی و مذهبی دارد. در چنین اوضاع و احوالی توسعه گردشگری یکی از گزینه‌هایی بوده است که به‌موازات سیاست‌های توسعه صادرات غیرنفتی به‌عنوان راه برون‌رفتی از بحران‌ها پیشنهادشده است، ولی موفقیت چنین سیاستی قطعاً درگرو تدوین یک برنامه توسعه قانونمند و منظم برای تولید و اشتغال آفرینی است. این صنعت به سرمایه‌گذاری سنگین اولیه نیاز ندارد در نتیجه از لحاظ اقتصادی سبب ایجاد اشتغال، کاهش بیکاری و افزایش درآمد می‌شود.
با اجرای شعار سال در حوزه گردشگری می‌توان به توسعه پایدار گردشگری رسید که به مدیریت تمامی منابع منجر می‌شود و نیاز گردشگران فعلی و جامعه میزبان را بدون به خطر انداختن نسل آینده تأمین می‌کند.
در روزهایی که کشور مواجه با تحریم‌ها، بحران آب، افزایش مهاجرت، رکود فعالیت‌های کشاورزی، خشک‌سالی، فشار گسترده افزایش نرخ تورم بر زندگی اقشار کم درآمد جامعه و... است که صنعت گردشگری با بهره‌برداری مناسب از فرصت‌ها می‌تواند نقش به سزایی در حیات اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی کشور داشته باشد. حیاتی که در قرون آتی علاوه بر تاثیرات گسترده می‌تواند در حفظ و نگهداری از فرهنگ بومی، هویت‌یابی مکانی، ایجاد شبکه‌ای از تعاملات اجتماعی، مذهبی، فرهنگی و اقتصادی، به ساکنان این کشور کمک زیادی کند اقتصادی نهفته در آن، امکان به فعل در آمدن توانمندی‌های موجود را فراهم نمائید. بخش سفر و گردشگری به ازای هر دلار درآمد حاصله اشتغال بیشتری نسبت به سایر بخش‌ها ایجاد می‌کند. به همین دلیل بسیاری از سیاست گذاران توسعه گردشگری را سیاست مطلوبی برای کاهش بیکاری در مناطقی می‌دانند که در سایر بخش‌ها فرصت‌های اندکی دارند، حتی اگر این مناطق دارای درآمد بالایی باشند.
حضور گردشگران موجب افزایش تقاضا برای محصولات محلی و در نتیجه افزایش تولید و رونق صنایع محلی شده است. بین توسعه صنعت گردشگری و اشتغال رابطه معناداری وجود دارد و صنعت گردشگری باعث افزایش اشتغال جوانان شده است همچنین از بین فعالیت‌های مختلف گردشگری سهم حمل و نقل از نظر ایجاد اشتغال در مقایسه با سایر فعالیت‌ها بیشتر بوده است. بیکاری به دنبال خود آسیب‌های اجتماعی را به‌همراه دارد و حمایت از تولید ملی و توسعه کسب و کارهای دانش‌بنیان می‌تواند در رفع این معضل بسیار موثر باشد؛ به همین دلیل همه این مفاهیم در شعار سال «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» گنجانده شده است، حمایت از کسب و کارهای دانش‌بنیان در حوزه گردشگری می‌تواند راستای توسعه اشتغال و تحقق اهداف شعار سال بسیار موثر باشد.
برنامه‌ریزی در سطوح ملی و جهانی است و این کار مستلزم یک سیاست‌گذاری واقع‌بینانه و عادلانه و همکاری تمام ارگان‌های دولتی، سازمان‌ها، مراکز علمی و پژوهشی، بخش خصوصی و نیروهای کارآمد مردمی است. برنامه‌ریزی جهت سرمایه‌گذاری‌های کلان و فعال کردن واحدهای تعطیل و نیمه تعطیل امری ضروری است و استفاده درست از ظرفیت و امکانات استان‌ها در بخش‌های مختلف مانند گردشگری در حوزه‌های مذهبی، کشاورزی، دارویی و غیره می‌تواند در حل برخی از مشکلات کارگشا باشد.
تولید همواره یکی از رویکردهای اساسی در جهت توسعه و بهبود اقتصاد و استقلال کشور محسوب می‌شود وعدم توجه به آن، موجب هدر رفت فرصت‌های کشور در عرصه‌های ملی و بین‌المللی است و می‌توان به پشتوانه فناوری و نیز تقویت تولید پویا و مبتنی بر دانش و تکیه‌بر گردشگری دانش‌محور به شعار «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال آفرین» جامه عمل پوشاند.
لذا گسترش و توسعه صنعت گردشگری در ایران به‌عنوان یکی از راهکارهای رهایی از اقتصاد تک‌محصولی و افزایش منابع درآمد کشور، باید بیش‌ازپیش موردتوجه برنامه ریزان و سیاست‌گذاران کشور قرار گیرد. زیرا سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری در مقایسه با سایر فعالیت‌ها و صنایع توسعه‌ای، پیشرفت سریعی را در توسعه مناطق نزدیک به جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی سبب می‌شود.
گردشگری به لحاظ روحی و روانی برای مردم بسیار مفید است و از لحاظ اقتصادی، چرخش مالی خیلی عظیمی دارد لذا می‌تواند جایگاه خوبی را برای کشور ایجاد کند.
بنا به فرموده مقام معظم رهبری امید عامل مهم حرکت و پیشرفت است. لذا باید با برنامه‌ریزی صحیح زمینه‌های پیشرفت کشور را فراهم کنیم. حوزه گردشگری باید از همه ظرفیت‌های خود در مسیر تحقق اهداف شعار بهره ببرد و با تشکیل کارگروه تخصصی، در این مسیر برنامه‌ریزی و اقدام کند.
امیر ارجمند
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان