پنجشنبه 15 آذر 1403

صنایع‌دستی، پیشران تولید ملی و اقتصاد هویت بنیان

295
0

صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در ایران عرصه‌ای بسیار متنوع دارد و ساختار فرهنگی کشور را نشان می‌دهد. صنایع‌دستی پیشران تولید ملی و اقتصاد هویت بنیان است که کیفیت زندگی، آداب‌ورسوم، عقاید، ارزش‌ها، هنجارها و بالاخره فرهنگ هر جامعه‌ای در آثار صنایع‌دستی آن جامعه نهفته است؛ که نوآوری، خلاقیت و توسعه دانش‌بنیان در آن می‎تواند تحول اقتصادی در جامعه ایجاد کند. نوآوری و خلاقیتی که باید در راستا و هم سویی با نیاز و سلیقه مخاطبان و بازار از طریق کاربردی کردن این هنرها و صنایع باشد.

تولید صنایع‌دستی موجب رشد و توسعه کسب‌وکارهای کوچک می‌شود و از سوی دیگر به حفظ محیط‌زیست و صرفه‌جویی در استفاده از منابع کمک می‌کند و افزایش اشتغال و کارآفرینی میان جوانان و بهبود رضایت شغلی موجب می‌شود و با توسعه در صنایع‌دستی می‌توان بهترین فضای اشتغال را ایجاد کرد و هم‌کسب درآمد داشت. 

بزرگ‌ترین موهبت اعطاشده از سوی خدا به انسان نوآوری است و این ذهن بی‌پروا و خلاق است که پیشرفت را رقم می‌زند. عنصر خلاقیت و نوآوری به‌عنوان یکی از معیارها و شاخص‌های حیاتی برای ماندگاری و درآمدزایی هنرهای سنتی و صنایع‌دستی است. خلاقیت باعث جذب توریست می‌شود، هر چه آثار خلاق‌تر باشند گردشگران بیشتری مایل به خرید آن می‌شوند و جذب سرمایه ایجاد می‌شود. ارزش خلاقیت صرفاً به تأثیرات زیبایی شناسانه یا کیفی در تولید محصولات صنایع‌دستی نبوده و خود خلاقیت دارای ارزش اقتصادی است جنبه‌ی اقتصادی و کاربردی همواره بر کارآفرینی و درآمدزایی استوار بوده است و از مهم‌ترین راهکار برای برون‌رفت از فراموشی و اضمحلال است. استفاده از ابزارها و فن‌آوری‌های روز دنیا باعث شده که در امر تجارت بهبود و پیشرفت بهتری نسبت به گذشته ایجاد شود، به‌طوری‌که ظهور اینترنت، شرکت‌های صنایع‌دستی را قادر می‌سازد که به‌طور مؤثر و کارآمد در بازارهای داخلی و بین‌المللی رقابت کنند و از طریق بازاریابی آنلاین فضایی بزرگ و مجازی برای ارائه محصولات خود، در بستر فناوری اطلاعات، به وجود آورند که مهم‌ترین ظرفیت‌های بازاریابی الکترونیکی شامل: جمعیت متصل به اینترنت، نمایشگاه‌های مجازی برای صنایع‌دستی، شبکه‌های اجتماعی و اتاق‌های چت صنایع‌دستی است و همچنین توسعه صادرات نقش مهمی را در حوزه اقتصادی و فرهنگی ایجاد می‌کند. خلق فناوری‌های نوین، توسعه ارتباطات و بالاخره گسترش تجارت ایجاب می‌کند که محیط داخلی و خارجی کسب‌وکارها به‌خوبی شناخته شود تا بتوان با انتخاب استراتژی مناسب در دنیای رقابتی امروز به حیاط ادامه دهد. توسعه نوآوری در شرایط فعلی توسط بخش خصوصی اتفاق می‌افتد و دولت‌ها می‌توانند در زیرساخت‌ها هزینه کنند و ضمن کاهش ریسک‌ها برای حضور بخش خصوصی، زمینه را برای سرمایه‌گذاری این بخش روی نوآوری‌های حوزه خلاق فراهم کنند. 

اقتصاد دانش‌بنیان از مهم‌ترین مقتضیات اقتصاد مقاومتی است. هماهنگی و همگامی با اهداف این مقوله و بیانات حکیمانه مقام معظم رهبری در این خصوص، وظیفه همه اقشار ملت است. این خود فرصتی برای پیشرفت و توسعه علوم و حرف در سطح جامعه است. حتی در هنرهای سنتی و محصولات صنایع دستی نیز این امکان وجود دارد که با تکیه مطالعات دانش‌بنیان، گامی مهم در راه توسعه اقتصادی و اقتصاد مقاومتی برداشته شود

کشور ایران در حوزه صنایع‌دستی و دانش‌بنیان از ظرفیت‌های بسیار زیادی برخوردار است و باید برای تقویت آن از جهت‌های مختلف تلاش کرد. مشوق‌های گوناگون نظیر ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در این حوزه‌ها دارای اهمیت است و زیرساخت حضور مؤثرتر و گسترده شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه وجود دارد که باید موردتوجه قرار گیرد. 

آسانی قابلیت آموزش، تنوع فراوان رشته‌های آن، فراوانی منابع مواد اولیه‌ی ارزان، سهولت ایجاد مراکز تولید، بی‌نیازی به سرمایه‌های کلان، وجود ارزش‌افزوده بالا، نداشتن آلاینده زیستی و محیطی و… می‌توان صنایع‌دستی را مهم‌ترین صنعت اشتغال‌زا و به عبارتی مکمل اقتصاد جامعه و کشور دانست. بااهمیت دادن به رشته‌های مختلف صنایع‌دستی و احیای آن‌ها، می‌توان علاوه بر حفظ میراث و فرهنگ غنی هنری کشورمان، اقتصاد خارجی کشور را بالا برد و همچنین با معضل بیکاری درون کشور مبارزه کرد.

 دکتر امیر ارجمند

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی زنجان

نظر دهید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

آرشیو اخبار

گروه های خبری