پنجشنبه 15 آذر 1403

دستانی که بر روی ضریح قلم‌زنی می‌کند

722
0

تورج محمدی متولد سال ۱۳۷۱ در زنجان است و لیسانس مهندسی برق دارد . او از سال ۱۳۹۳ مشغول به فعالیت در رشته قلم‌زنی روی ضریح در زنجان است. ماه محرم بهانه‌ای شد تا با او به گفت‌وگو بنشینیم.

  •  

از نحوه ورودتان به صنایع‌دستی و هنر قلم‌زنی بگویید؟ 

سال ۱۳۹۰ دیپلمم را در رشته ریاضی فیزیک گرفتم و قبل از ورود به دانشگاه به بازار زنجان رفتم تا نزد استاد چاقوسازی که روی چاقوها قلم‌زنی انجام می‌داد این حرفه را یاد بگیرم. نزدیک ۲۰۰هزار تومان پول پرداخت کردم و او دو جلسه با من کار کرد و سپس آموزش من را رها کرد. در همان دو جلسه علاقه‌مند شدم به سراغ اینترنت رفتم و از طریق کلیپ‌ها و عکس‌ها قلم‌زنی را یاد گرفتم. سال ۱۳۹۳ بود که معاونت صنایع‌دستی استان زنجان اعلام کرد که برای کار ساخت ضریح سامرا نیازمند افرادی هستیم که قلم‌زنی بلد باشند نمونه کارم را به معاونت دادم از بین ۸۰ نفر کار من و چهار نفر دیگر موردپذیرش قرار گرفت و من دو سال ربا استاد جهانبخش که اهل اصفهان بود کارم را بر روی ضریح شروع کردم سپس دو سال هم با استاد دوامی کارم را ادامه دادم و جمعاً چهار سال به‌صورت رایگان و برای کسب تجربه روی این ضریح کارکردم. 

الان مشغول انجام چه‌کاری هستید؟ 

در کارگاه عتبات عالیات زنجان در حال قلم‌زنی بر روی در حرم برای مرقدی در سامرا هستم.

درآمد قلم‌زنی ضریح خوب است؟ 

هنرمندی که روی ضریح و درهای حرم‌های اهل‌بیت (ع) کار می‌کند، نمی‌تواند صرفاً به مسائل اقتصادی و مالی توجه داشته باشد و در مقابل، این بحث اعتقادی و معنوی است که برای هنرمند بیشتر جلب‌توجه می‌کند. به‌طورکلی هنر بیانگر حس و حال شخص است که به خلق اثر می‌پردازد و هنر قلم‌زنی ضریح یکی از کارهایی است که می‌تواند در تقویت اعتقادات شخص هنرمند مفید باشد، مسلماً در طول کارهای هنری ازجمله قلم‌زنی ضریح‌های مقدّس، آن حس و حالی که از وجود هنرمند می‌جوشد، اثری بدیع و ماندگار را به ارمغان می‌آورد. چنین هنرمندی دیگر به دنبال تجارت و درآمدهای آن‌چنانی نیست، بلکه خود را غرق در اثر موردنظر می‌بیند تا بدین‌وسیله بتواند اثری ماندگار را به آستان اهل‌بیت (ع) تقدیم کند. 

از انجام این کار خسته نمی‌شوید؟ 

امروز بعد از سال‌ها فعالیت در این حوزه نه‌تنها احساس خستگی نمی‌کنم، بلکه بسیار احساس نیاز می‌کنم که باید کارهای بسیار فاخرتر و ارزشمندتری را انجام دهم. 

قلم‌زنی شغل سختی است؟ 

باید در این هنر علاقه داشت برای من اصلاً شغل سختی نیست. البته باید یادآوری کنم که شغل ما شامل دو رشته سازندگی و قلم‌زنی است، یعنی باید احجام با دست و با چکش ساخته شوند، یکسری هم ماشینی به‌صورت خم‌کاری ساخته می‌شود ولی کاری که ما در محل کارمان انجام می‌دهیم با دست است. مرحله قلم‌زنی بعد از مرحله ساخت‌وساز است. 

چند ساعت در طول روز به کار قلم‌زنی ضریح جدید می‌پردازید؟ 

در ظاهر امر حدود ۱۰ تا ۱۴ ساعت مشغول کار هستیم، اما باید به این نکته نیز اشاره‌کنم که حتی در خواب هم ذهن ما درگیر کار است. 

قلم‌زنی شامل چه رشته‌هایی می‌شود؟ 

سیاه‌قلم، ریزه‌زنی، برجسته‌کاری (جُنده کاری) که حالت‌های مختلفی دارد، منبت، مشبک (شبکه کاری) و البته رشته‌های مختلف دیگری دارد. ما گاهی یک طرح را به‌صورت سطحی و گاهی به‌صورت برجسته روی تابلو داریم. این برجستگی‌ها می‌تواند حالت‌های مختلفی داشته باشد یعنی برجستگی کم یا زیاد داشته باشد. 

چقدر زمان برای خلق یک اثر هنری از مرحله ساخت تا قلم‌زنی لازم است؟ 

به فرم، اندازه، جنس کار، طرح و ظرافت کار و به حالات مختلفی بستگی دارد. بعضی کارها یک سال زمان می‌برد. 

چقدر طول کشید تا این حرفه را به‌طور کامل یاد بگیرید؟ 

دو سال را با اکثر تکنیک‌ها یاد گرفتم اما برای شخص نوپا بعد از پنج ماه می‌تواند آثاری را خلق کند. 

آیا در بخش آموزش هم فعالیت دارید؟ 

بله تا به امروز به ۱۰۰ نفر آموزش داده‌ام باز هم اگر ارگان و یا جایی بخواهد برای آموزش دادن به نسل جوان حاضرم. 

شمار علاقه‌مندان قلم‌زنی در استان زنجان و سایر استان‌ها در چه وضعیتی قرار دارد؟ 

خدا رو شکر شمارشان رو به افزایش است. 

مشکلات شما در این رشته چیست؟ 

مشکلات زیادی سر راه این هنر هست. اولی و مهم‌ترین آن بحث بیمه صنایع‌دستی است و بحث بعدی حمایت و پشتیبانی بیشتر دولت است.

نظر دهید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

آرشیو اخبار

گروه های خبری