آئین تکم گردانی نوروزی در زنجان و شهرستان های آن مثل بسیاری دیگر از نقاط غرب ایران اجرا می شود و به عنوان بخشی از عناصر فرهنگ نوروزی این منطقه شایسته توجه است

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان: در منطقه زنجان ، کلمه تکه در زبان ترکی به معنی بز نر بزرگی است که به نوعی در راس یک گله حرکت کرده و دیگر گوسفندان را به دنبال خود می کشاند. ضمیر م نیز ضمیر ملکی دوم شخص مفرد است  بنابراین ترکیب این دو می شود تکم که در واقع به معنی بز نرمن است. به کسی که تکم که یک عروسک چوبی از یک بز است را می گرداند تکم چی گفته می شود که در هنگام گرداندن این عروسک تلاش می کند اشعاری به زبان مادری که هر کدام نشانه ای از تاریخ و آداب و رسوم منطقه دارند را بیان کند.

آیین تکم خوانی ریشه در تاریخ کهن منطقه آذربایجان دارد و در شهر زنجان نیز این آئین در ایام نوروز اجرا می شود.

صدای "تکم چی" در اولین روز از عید نوروز در روستا پیچیده است و زنان و دختران صورتشان را با شال‌های پر نقش و نگار و بلند پوشانده و حرکات طنازانه تکمچی را با چشم‌های سرمه کشیده‌شان دنبال می‌کنند.

بز نر در فرهنگ بومی نماد خوش یمنی و زایندگی است. در بسیاری از شهرها، با گرداندن نماد تکم و خواندن شعرهای بومی و محلی، رسیدن فصل زایش و رویش را به به اهالی روستا اعلام می‌کنند.

نماد تکم، نماد عروسکی بز نر شاخدار است که از یک صفحه مدور و گردان و یک پایه متصل به آن ساخته شده است و تکم چی با چرخاندن آن زنگوله تکم را به صدا درآورده و اشعار مربوط به این آیین را با آواز محلی می خواند.

 صدای زنگوله‌های تکم همچون صدای گوشواره‌های دختر عزیز کرده‌ی بهار، اهالی روستا را به وجد آورده و از دل زمستان سرد بیرون می‌کشد. 

حال تمامی بانوان روستا با لباس‌های ۱۰۰ رنگ به تماشای تکم‌چی ایستاده‌اند. تکم چی نیز رسم دلبری را خوب می‌داند، در حالی که همراه با خواندن شعر، تکم را تکان می‌دهد، در مقابل هر خانه توقف می‌کند تا صاحب‌خانه رسم مهمان‌نوازی را به جا آورد پس از ساعتی آواز خوانی، توشه‌ی یک ماهه‌ی خود را جمع کرده و مزد هنرنمایی‌اش را می‌گیرد.

بانوان روستایی نیز به پاس زحمات او، با اهدای نان محلی، مویز، کشمش، چای، قند، برنج و پول از او قدردانی می‌کنند.