صنایعدستی هاو ت ملتها را تشکیل میدهد و بستهبندی محصولات آن به صورت شیک و جذاب، امری لازم و ضروری برای فروش بیشتر است که به اعتقاد متولیان امر، این مهم باید به عنوان یک فرهنگ یا الزام اجباری در راستای توسعه صنایعدستی در استان مد نظر قرار گیرد.
صنایعدستی بازتابی از فرهنگ و سنت ملتهای گوناگون و از سرمایههای فرهنگی هر جامعهای محسوب میشود که با نگاهی گذرا به آنها میتوان با روحیه و آداب رسوم جوامع مختلف آشنا شد.
با وجود اینکه این صنعت، فرصتهای اقتصادی مناسبی را برای کشورها فراهم میکند اما نمیتوان تنها به بعد اقتصادی آن توجه داشت زیرا همراه با داد و ستد این کالاها، او ژگیهای فرهنگی یک جامعه نیز منتقل میشود و با تبادل صنایعدستی، فرهنگها نیز با یکدیگر تعامل و ارتباط برقرار میکنند.
بسیاری از محصولات صنایعدستی با وجود ارزش بسیار بالای هنری و مادی به دلیل نداشتن بستهبندی مناسب، امکان رقابت در بازارهای صادراتی را ندارد؛ استان زنجان نیز با دارا بودن ظرفیتهای بیبدیل در این بخش آنگونه که باید و شاید نتوانسته است به حد مناسب یا ایده آل خود در این زمینه برسد.
طبق اعلام مسئولان میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان زنجان در حال حاضر ۵۵ رشته صنایعدستی در استان زنجان فعال است که ملیله کاری، چارق دوزی، چاقوسازی، مسگری، قلم زنی، گلیم بافی، گیوه بافی و ساخت مصنوعات چرمی از جمله مهمترین آنها به شمار میرود.
یک محصول برای داشتن وجه اقتصادی باید دارای استانداردهایی باشد که یکی از آنها بستهبندی است و در مقابل نداشتن بستهبندی یا بستهبندیهای غیر استاندارد و نامناسب از چالشهای تجاری و مزمن صنایعدستی کشور است و برای رونق آن باید سرمایهگذاری لازم صورت گیرد.
لزوم توسعه مجوز بستهبندی محصولات صنایعدستی استان زنجان
معاون صنایعدستی و هنرهای سنتی اداره کل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان زنجان با بیان اینکه با کارهای انجام گرفته ۲ مجوز بستهبندی محصولات صنایعدستی در استان صادر شده است، گفت: برای این متقاضیان تسهیلات برای خرید تجهیزات لازم بستهبندی و طراحی محصولاتی نظیر چاقو در ابعاد مختلف از جمله کوچک و میوهخوری پرداخت شده است.
سید میکائیل موساو افزود: در سال ۹۷ یک نشست تخصصی و مسابقه طراحی صنایعدستی در کشور برگزار شد که در این مراسم اساتید و دانشجاو ان این رشته طرحهایی را تهیه و ارائه کردند که مشابه چنین مراسمی در سال ۸۹ در میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان زنجان انجام گرفت و برای بستهبندی محصولات صنایعدستی قدمهایی برداشته شد.
او با بیان اینکه چنین اقدامی در بازه زمانی یاد شده در استان مشوقی برای هنرمندان به منظور پیگیری بستهبندی صنایعدستی بود، اضافه کرد: این اقدامات به نوبه خود نگاهی نو به این بخش را موجب شد به طوری که بستهبندی چاقاو زنجان که پیش از این در کاغذهای باطله و روزنامه پیچانده میشد به شکل دیگری عرضه شد.
این مسوول با بیان اینکه در زمان حاضر بستهبندی چاقاو زنجان در ابعاد مقوایی یا چوبی انجام میگیرد، گفت: با توجه به اینکه محصولات مس زنجان از تعدد و تنوع بیشتری برخوردار است به همین دلیل نمیتوان برای همه آنها بستهبندی لحاظ کرد و اغلب محصولات با ابعاد کوچکتر را در بستهبندی قرار میدهند.
او عمده مشکل کنونی بستهبندی صنایعدستی استان را مربوط به هزینههای ناشی از آن عنوان کرد و گفت: برخی کارگاههای تولید کننده نیز به این سمت حرکت کردهاند که بستهبندی محصول را انجام دهند اما در این میان هزینههای بالای آن یکی از موانع محسوب میشود.
بستهبندی به محصولات صنایعدستی ارزش و جایگاه لازم را میدهد، این استان در زمینه صنایعدستی حرفی برای گفتن دارد به طوری که انواع منحصر بفردی از محصولات با تلاش بیوقفه هنرمندان زنجانی تولید میشود اما در بحث بستهبندی مشکلاتی وجود دارد. موساو با تاکید بر اینکه بستهبندی به محصولات صنایعدستی ارزش و جایگاه لازم را میدهد، افزود: این استان در زمینه صنایعدستی حرفی برای گفتن دارد به طوری که انواع منحصر به فردی از محصولات با تلاش بیوقفه هنرمندان زنجانی تولید میشود اما در بحث بستهبندی آنها مشکلاتی وجود دارد.
او با بیان اینکه در مقایسه با مصداقهای جهانی، صنایعدستی تولیدی استان فاقد بیوگرافی و همچنین درج مشخصات کامل به او ژه در نوع کلکسیونی است، اظهار داشت: انجام چنین کاری به ارتقای محصول و شناساندن بیشتر آن منتهی میشود که چندان در کشور ما دیده نمیشود.
معاون صنایعدستی استان زنجان با بیان اینکه با اقدامات انجام گرفته بستهبندی صنایعدستی استان در مقایسه با کشور رو به رشد بوده است، گفت: تلاش میشود اعطای مجوز برای واحدهای بستهبندی بیش از گذشته در استان توسعه یابد و این مهم مورد توجه قرار بگیرد.
او با اینکه تنوع تولیدات صنایعدستی استان بیش از گذشته افزایش یافته است، خاطر نشان کرد: در زمان حاضر مس استان تنوع بیشتری دارد هرچند صادرات این محصول بنا به دلایلی کاهش یافته اما تلاش میکنیم روند رو به رشدی برای آن در پیش گرفته شود.
فقدان فرهنگسازی برای بستهبندی چاقو در زنجان
نماینده توسعه خوشه چاقاو زنجان نیز با بیان اینکه در زمان حاضر تولیدکنندگان انبوه این رشته از بستهبندیهای مناسبی استفاده میکنند اما جامع و کامل نیست، گفت: تمامی فروشندگان چاقو از یک مدل تبعیت میکنند و بستهبندی یک نوع هزینه اضافی برای تولیدکننده محسوب میشود.
محمدرضا معجونی با بیان اینکه همین هزینه اضافی قیمت کالا را افزایش میشود، افزود: متاسفانه بستهبندی صنایعدستی به عنوان یک فرهنگ در استان نهادینه نشده و این موضوع به مشکلی در این صنعت تبدیل شده است.
این فعال صنایعدستی استان با تاکید بر اینکه علت این امر به تامین هزینههای آن از ساو تولید کننده صنایعدستی باز میگردد، ادامه داد: بستهبندی محصولات صنایعدستی مزیتهای مختلفی دارد و علاوه بر جلوه خوب آن، نقش حفاظتی ایفا میکند و میتواند اثرگذاری لازم را بر راو مشتری داشته باشد.
او با بیان اینکه هم اکنون یک دستگاه در خوشه چاقو برای بستهبندی چاقو خریداری شده است، اظهار داشت: تلاش میشود هنرمندان این رشته بتوانند در قالبهای مختلف و با برند و لوگاو شخصی خود کارهای لازم را انجام دهند.
همین هزینه اضافی قیمت کالا را افزایش میشود، متاسفانه بستهبندی صنایعدستی به عنوان یک فرهنگ در استان نهادینه نشده است.
معجونی با بیان اینکه این دستگاه تا یک ماه آینده ارسال خواهد شد اما هنوز مکان استقرار آن نهایی نشده است، افزود: برای ارتقای محصولات صنایعدستی استان باید بستهبندیها نیز از تعدد و تنوع بیشتری برخوردار باشد تا مورد اقبال خریداران قرار گیرد.
نماینده توسعه خوشه چاقاو زنجان با بیان اینکه بستهبندی محصول صنایعدستی باید یک الزام باشد، ادامه داد: این موضوع در بحث صادرات نقش مهم و تعیین کنندهای دارد و نباید به راحتی از آن گذشت.
او با تاکید بر اینکه در زمان حاضر طراحهای خوبی در حوزه صنایعدستی وجود دارد و میتوان از ظرفیتهای آنها در ارتقای این مهم استفاده کرد، اظهار داشت: هم اکنون ۶۰۰ کارگاه چاقوسازی به صورت سنتی و صنعتی در استان فعالیت میکند و در مجموع آمار اشتغال این صنعت به یک هزار و ۷۰۰ نفر میرسد.
معجونی با تاکید بر اینکه برای صادرات چاقو زنجان باید شرکتهای مدیریت صادرات پای کار باشند، افزود: ورود چنین شرکتهایی و شناسایی بازارهای هدف، ارائه سفارشها و بستهبندی مطابق استانداردها میتواند با سهولت بیشتری انجام گیرد.
او با بیان اینکه حتی وجود یک شرکت تعاونی توانمند با تفکرات جدید میتواند در توزیع محصولات تولیدی نقش آفرین باشد، اظهار داشت: وجود همین نظام توزیع به صورت صحیح از اقدامات جزیرهای جلوگیری میکند و در نهایت به فروش بهتر محصولات منتج میشود.
این فعال صنایعدستی خاطر نشان کرد: ورود تکنولوژی در این خصوص امری اجتناب ناپذیر است، بر این اساس باید برای ماندگاری و بقای چاقاو زنجان کارگاهها با اعطای تسهیلاتی به سمت صنعتی شدن حرکت کنند که این مهم در حال رخ دادن است.
گرانی مواد اولیه عاملی در بیرغبتی بستهبندی محصولات مس
رییس اتحادیه مسگران زنجان نیز در این زمینه با بیان اینکه وضعیت مس زنجان متغیر است اما در آستانه سال نو فروش مناسبی دارد، ادامه داد: روزانه به صورت میانگین در چرخه توزیع حدود ۱۰ تن مس مورد استفاده قرار میگیرد و در زمان حاضر قیمت هر کیلو مواد خام اولیه این صنعت به چهار میلیون و ۶۰۰ هزار ریال رسیده است.
محسن سلیمی با بیان اینکه این مبلغ با احتساب ۱۰ تن، رقم بسیار بالایی میشود، اضافه کرد: طی ۶ ماه گذشته قیمت مواد اولیه این محصول ثابت بود، اما با توجه به افزایش تقاضا در بازار و در پیش بودن سال نو، این روند صعودی است.
این فعال صنایعدستی ادامه داد: به عنوان مثال در سه روز گذشته هر کیلوگرم مواد اولیه مس ۲۵۰ هزار ریال افزایش قیمت داشته و این موضوع بر روند کار فعالان این حوزه تاثیرگذار است.
او با بیان اینکه بستهبندی مس زنجان تابعی از شرایط مختلف است، اظهار داشت: گرانی مواد اولیه خود عاملی در بیرغبتی تولید کننده برای بستهبندی محصول است.
بستهبندی مس زنجان تابعی از شرایط مختلف است، گرانی مواد اولیه خود عاملی در بیرغبتی تولید کننده برای بستهبندی محصول است. سلیمی با بیان اینکه اتحادیه برای رفع این مشکل با کارخانهای تفاهم نامه منعقد کرده تا تولیدکنندگان بتوانند ۵۰۰ عدد کارتن بستهبندی در مدت یک هفته تهیه کنند، افزود: البته باید این کار طبق برنامهای از پیش تعیین شده انجام شود، اما برخی تولید کنندگان مس زنجانی به دلیل فروش پایین از این موضوع چندان استقبال نکرده اند.
او با بیان اینکه با کارهای انجام گرفته تا حدودی این فرهنگ در حال شکل گیری در بین تولید کنندگان مس است، اضافه کرد: این رشته تنوع زیادی دارد و بستهبندی بازاری و کاداو ی در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است.
رییس اتحادیه مسگران زنجان با بیان اینکه ۵۰ درصد تولیدکنندگان به بستهبندی گرایش پیدا کرده اند، ادامه داد: پیش بینیها بر این است تا سال آینده تمامی محصولات ظروف مسی به صورت بستهبندی به بازار عرضه شود.
او خاطر نشان کرد: بستهبندی محصولات صنایعدستی باید به یک فرهنگ در جامعه تبدیل شود چرا که به ثابت ماندن کیفیت آن منتهی میشود و در این میان بستهبندی صادراتی نیز بیش از گذشت مورد توجه قرار گرفته است.