استان زنجان در منطقه شمال غرب کشور واقع شده است و دارای ظرفیت‌های بی‌بدیل و منحصربه‌فرد در بخش‌های مختلف به خصوص در حوزه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است که به گفته کارشناسان و متولیان امر، سرمایه‌گذاری برای توسعه آن آثار و نتایج مطلوبی به دنبال خواهد داشت.
طبق آمارهای اعلام شده بیش از ۲هزار اثر تاریخی و طبیعی در استان شناسایی شده که از این تعداد ۹۲۵ اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
از طرفی استان زنجان دارای آثار باستانی فراوان و ارزشمندی مانند گنبد سلطانیه به عنوان بزرگ‌ترین گنبد آجری جهان و بازار زنجان یکی از طولانی‌ترین بازارهای سرپوشیده ایران است.
همچنین وجود شش مرد نمکی با قدمت ۲۷۰۰ سال، کاروانسرای سنگی دوره صفویه، غار کتله‌خور هفت طبقه خدابنده با قدمت ۱۲۰ میلیون سال، کوه‌های رنگی ماهنشان به عنوان جاذبه طبیعی، پل‌ها، آرامگاه‌ها، حمام و مساجد تاریخی همچنین صنایع‌دستی‌های فاخر از دیگر ظرفیت‌های گردشگری این استان است.
بنا به گفته مسئولان اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان زنجان در تعطیلات نوروزی سپری شده با وجود تقارن آن با ماه مبارک رمضان بخش گردشگری استان وضعیت خوبی را پشت سر گذاشت که در صورت توجه و سرمایه‌گذاری مسئولان می‌توان بیش از گذشته به توسعه این صنعت امیدوار بود.
افزایش ۱۰ درصدی بازدید کنندگان از موزه و پایگاه ملی و جهانی زنجان
سید سعید صفوی مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان با بیان اینکه ترویج و اطلاع‌رسانی در خصوص سفرهای استانی با تمهیدات لازم، کار جمعی و اشتراکی، مبتنی بر تعامل و همکاری‌های بین دستگاهی انجام می‌شود، گفت: به همین جهت در کشور ستاد هماهنگی خدمات سفر تشکیل می‌شود که ۲۷ وزارتخانه و دستگاه اجرایی عضو آن هستند.
صفوی افزود: ستاد اجرایی خدمات سفر استان نیز کار خود را از دی ماه سال قبل آغاز کرد و مقدماتی در قالب برگزاری رویدادها، شرکت در نمایشگاه‌های ملی و بین المللی و تمهیداتی نیز برای معرفی ظرفیت‌های استان انجام شد.
او با بیان اینکه اسفند سال گذشته ستاد خدمات سفر به ریاست استاندار زنجان تشکیل شد، اظهار کرد: در این راستا ۲۷ دستگاه در قالب ۱۲ کمیته فعالیت‌های خود را از ۲۴ اسفند سال قبل تا ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ انجام دادند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان با اشاره به اینکه طی این مدت ورودی و تردد خودروها نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۱۰درصد در کشور و این استان کاهشی بود، ادامه داد: این مهم به دلیل تقارن ماه مبارک رمضان با عید نوروز بود که محدودیت‌هایی را در سفر ایجاد کرد همچنین دلیل دیگر آن، اطلاع‌رسانی‌ها در خصوص وضعیت آب و هوایی بود.
صفوی با بیان اینکه کمیته‌های مختلفی در ستاد خدمات سفر فعالیت داشتند، افزود: آمارهای رسمی نشان می‌دهد که بازدید از موزه‌ها و پایگاه‌های میراث جهانی به میزان ۱۰درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت.
او با بیان اینکه شمار بازدیدکنندگان از جاذبه‌های گردشگری، اماکن تاریخی، فرهنگی، مذهبی و طبیعی استان در تعطیلات نوروز امسال ۶۰۰هزار نفر برآورده شد، گفت: این آمار وضعیت خوبی را نشان می‌دهد و به این مهم باید توجه داشت که این آمار بر مبنای بلیت‌های فروخته شده بوده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان ادامه داد: بلیت فروشی‌ها در سامانه یکپارچه ملی به صورت آن لاین ثبت می‌شود و از طرفی زنجان در بین ۳۱ استان کشور رتبه دوازدهم را در میزان بازدیدهای رسمی از پایگاه‌ها و اماکن تاریخی همانند موزه‌ها کسب کرد.
صفوی با بیان اینکه نکته دیگر اینکه سه آثار تاریخی گنبد سلطانیه، موزه مردم‌شناسی و رختشویخانه زنجان جزو ۲۰درصد آثار پربازدید تعطیلات نوروزی بود اضافه کرد: غار کتله خور زنجان نیز وضعیت خوبی داشت اما به دلیل آنکه به سامانه یکپارچه متصل نبود در آمارهای یاد شده لحاظ نشده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان ادامه داد: در صورت بازدید مسافران از غار کتله خور و احتساب آن در آمارها رتبه استان زنجان در رده بالاتری قرار می‌گرفت.
ثبت ملی معبد داش کسن تحولی مهم در افزایش گردشگری استان
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان اظهار کرد: سه ماه پیش معبد داش کسن یا معبد اژدها به عنوان پایگاه میراث ملی ثبت شد که کار بزرگی محسوب می‌شود و به نوعی با این اقدام شمار پایگاه‌های ملی استان به عدد دو رسید چراکه علاوه بر آن یک پایگاه میراث جهانی نیز از قبل در استان وجود داشت.
صفوی با بیان اینکه پس از ثبت معبد داش کسن و حضور اینفلوئنسرهای چینی شمار بازدیدها از آثار تاریخی به ویژه معبد یاد شده جهشی بوده است گفت: بر این اساس، رکورد بازدید سال‌های گذشته شکسته شد.
او با بیان اینکه معبد داش کسن می‌تواند یکی از مبناهای تعامل ایران با کشور چین و مغولستان در حوزه گردشگری استان باشد، اظهار داشت: آمارها نشان می‌دهد فقط در یک روز تعطیلات نوروزی ۸۰۰ بازدیدکننده از معبد داش کسن زنجان به ثبت رسید.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان افزود: موزه باستان‌شناسی مردان نمکی زنجان نیز ظرفیتی را در عمارت ذوالفقاری به خود اختصاص داده است که قابل مقایسه با آثار جهانی دیگر همچون تخت جشمید نیست و این موارد را باید در نظر گرفت.
او با بیان اینکه در تعطیلات نوروزی امسال میزان ورود و بازدید گردشگران خارجی به استان نسبت به سال گذشته رشد قابل توجهی داشت، اظهار کرد: این میزان نسبت به سال گذشته ۲۰۰درصد افزایش داشته است.
صفوی ادامه داد: طی شش ماه منتهی به عید نوروز امسال از ۶۲ کشور جهان گردشگر به این استان وارد شدند که بخش مهمی برای گردشگری، بخش دیگر برای کار همچنین تحصیل و گردشگر سلامت بوده است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان اضافه کرد: در ایام نورو نوروزگاه‌ها در گنبد سلطانیه، رختشویخانه، موزه باستان‌شناسی مردان نمکی و در نهایت برخی از مجتمع‌های خدماتی و رفاهی استان برگزار شد که علاقه‌مندان زیادی را نیز به خود جذب کرد.
او خاطرنشان کرد: در کنار آن بقاع متبرکه از قبیل حسینیه اعظم، قیدار نبی (ع) و مساجد تاریخی زنجان نیز جزو مقاصد گردشگران بوده است.
فروش بالای ۹۰۰ میلیارد ریالی صنایع‌دستی زنجان در نوروز
سید میکائیل موسوی معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان زنجان نیز با بیان اینکه در ایام نوروز امسال ۱۵ محل با ۱۵۰ غرفه در سطح استان به عنوان نمایشگاه‌های موقت فروش صنایع‌دستی راه اندازی شد گفت: این نمایشگاه‌ها در مناطق مختلف استان مستقر شدند.
موسوی افزود: در زمان حاضر ۵۰۰ فروشگاه صنایع‌دستی فعال در سطح استان وجود دارد که در طی ایام نوروز همچنین عید سعید فطر نیز فعال بودند و مسافران و گردشگران نوروزی نسبت به خرید محصولات متنوع صنایع‌دستی از آن‌ها اقدام کردند.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان زنجان اضافه کرد: طبق برآوردها از یکم تا سیزدهم فروردین جاری حدود ۸۰۰ میلیارد ریال فروش فروشگاه‌های صنایع‌دستی استان بود که این میزان روند افزایشی را نشان می‌دهد.
او ادامه داد: همچنین ۲۲ کارگاه صنایع‌دستی به صورت ورک شاپ نیز محصولات خود را در معرض دید مسافران قرار دادند که با احتساب فروش نمایشگاه‌های موقت حدود ۶۰ میلیارد ریال فروش داشتند.
موسوی یادآور شد: در مجموع می‌توان گفت حوزه صنایع‌دستی استان در نوروز امسال بالای ۹۰۰ میلیارد ریال فروش محصولات صنایع‌دستی را در کارنامه فعالیتی خود ثبت کردند.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان زنجان با بیان اینکه در تعطیلات سال‌های گذشته فروشگاه‌های صنایع‌دستی استان چندان فعال نبودند، ادامه داد: امسال فروشگاه‌های صنایع‌دستی استان دایر بود، و شمار نمایشگاه‌های موقت یا همان فروشگاه‌های صنایع‌دستی استان در مقایسه با سال قبل افزایش ۵۰ درصدی را نشان می‌دهد.
او اظهار کرد: برگزاری نمایشگاه‌های موقت همچنین فروشگاه‌های صنایع‌دستی استان فرصتی بود تا مسافران و عموم مردم بیش از گذشته با تولیدات و تنوع محصولات این بخش آشنا شوند.
موسوی خاطرنشان کرد: در زمان حاضر هنر مس زنجان به یکی از هنرهای جذاب برای مردم و مسافران تبدیل شده است، از طرفی تنوع تولیدات و افزوده شدن نانو در تولید چنین محصولاتی موجب افزایش کیفیت این محصولات به ویژه هنگام پخت و پز افزوده شود.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان زنجان اضافه کرد: هم اکنون این استان ۵۵ رشته صنایع‌دستی فعال دارد که یکی از مزیت‌های مهم این حوزه محسوب می‌شود و به نوعی با فرهنگ و بوم مردمان این خطه عجین شده است.