به گزارش روابط عمومی آریا، زنجان به واسطه عزاداری‌های پرشکوه و تجمع عظیم عزاداران در دسته حسینیه اعظم و زینبیه اعظم در روزهای هشتم و یازدهم محرم که در آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است، پایتخت شور و شعور حسینی لقب گرفته است.
ارادات و علاقه مردم زنجان به سالار شهیدان و ۷۲ تن از یاران باوفای آن حضرت را می‌توان در شکوه عزاداری‌های مردم این دیار دید. یکی از این آیین‌هایی که مردم این استان همواره مورد تاکید قرار می‌دهند اعلان عزا در مساجد و تکیه هاست.
سیاه‌پوشی زنجانی‌ها در محرم
یکی از آیین‌هایی که در محرم هر سال شاهد آن هستیم سیاه‌پوش شدن مساجد، تکایا و نصب پرچم یاحسین بر سردرب منازل است. در آخرین روز از ماه ذی الحجه و در آستانه ورود به ماه محرم پرچم حسینیه اعظم زنجان تعویض و مراسم عزاداری امام حسین (ع) اعلام می‌شود.
مردم پایتخت شور و شعور حسینی برای برپایی عزای امام حسین (ع) که الگوی آزادی خواهان جهان است، از همه هستی خود مایه می‌گذارند، در این بین اجرای برنامه‌های مختلف عزاداری از دیگر سنت‌های زنجانی‌ها در این ماه است.
نذر زنجانی‌ها در محرم
یکی از نذورات مجرب مردم زنجان نذر پیراهن، دستمال و پارچه سیاه است، در ماه محرم همه مساجد، سقاخانه‌ها، حسینیه‌ها و تکیه‌ها سراپا سیاه شده و آماده اجرای مراسم و پذیرایی از عزاداران می‌شود.
ایام محرم همواره به عنوان روزهای خیرات و روا شدن حاجات در بین مردم زنجان شهرت داشته و به همین دلیل هنوز هم در روزهای محرم هر کسی به وسع خود در اطعام نیازمندان می‌کوشد.
اعتقاد به اینکه این شب‌ها، بهترین زمان طلب آمرزش برای رفتگان است، خرما، حلوا، آش و سمنو نیز بر اقلام دیگر نذورات اضافه شده، آب دادن، شربت دادن، سقایی، پختن آش امام زین‌العابدین (ع) از دیگر نذرهای زنجانی‌ها در این ایام است، همچنین نذر شمع، سینه زدن، زنجیر زدن، خواندن زیارت عاشورا، ختم قرآن و روزه گرفتن از دیگر عادات و رسوم زنجانی‌ها در این ماه است.
انجام امور عام‌المنفعه از جمله پرداخت بدهی زندانیان یا تهیه غذا و پوشاک برای خانواده‌های نیازمند، میانجیگری در اختلافات خانوادگی و دوستانه به قصد قربت از دیگر عادات و رسوم زنجانی‌ها در این ماه است.
ذکر مصیبت زنجانی‌ها در محرم
روزهای محرم و عاشورا، با ذکر مصیبت، انجام نذورات، تعزیه و دسته‌های باشکوه انجام می‌شود، کلاس‌های مذهبی، انجام اعمال خیر و کمک به دوستان و همسایگان از جمله اعمالی است که همچنان این ایام را برای شیعیان به روزهایی پر از خیر و برکت مبدل کرده است.
کودکان خردسال در هر کوی و برزن با چادرهای مشکی بلااستفاده مادران خود چادرها و خیمه‌های عزای حسین (ع) را برپا کرده و با مساعدت اهالی محل در طول ماه محرم در خیمه‌ها علاوه بر عزاداری نذری نیز پخش می‌کنند که شامل شربت و پخت حلوای نذری است.
دسته عزاداری زنجانی‌ها الگو در کشور
دسته‌های عزاداری بسیار قدیمی در زنجان وجود دارد که به نام‌های مختلف و یا با نام‌های مساجدشان مشهورند همچون دسته احمدیه؛ فاطمیه فیضیه و عباسیه یا همان دسته چلچراغ که بسیار طرفدار در نقاط مختلف کشور دارند و از هر نقطه استان و یا کشور برای شرکت در این دسته‌ها به خیل عاشقان می‌پیوندند، در دسته چلچراغ فانوس‌های را به یاد۷۲ شهید کربلا وبه یاد اسارت شیر زن دشت کربلا روشن می‌کنند و چلچراغی که هر سال به عنوان نماد حجله حضرت عباس (ع) در پیش دسته می‌رود.
شاید دسته عزاداری عباسیه زنجان از نظر عظمت به شکوه و جلال دسته حسینیه اعظم نرسد، اما سرشار از هیاهوی نمادها و معناهایی است که هر یک محتوایی را به دنبال دارد.
هیئت‌های همچون هیئت ثارالله، هیئت حیدریون و هیئت رزمندگان اسلام از هیئت‌های مهم و شاخص زنجان است که هرساله میزبان مهمانان زیادی از سراسر کشور است.
دسته عزاداری حسینیه اعظم زنجان
حسینیه اعظم زنجان به عنوان بزرگترین دسته عزاداری سالار شهیدان ابا عبدالله الحسین (ع) در ایران و نیز از نظر ذبح دومین قربانگاه جهان اسلام بعد از منا در مکه با هزاران راس قربانی می‌باشد.
دسته عزاداری حسینیه اعظم زنجان عصر تاسوعای حسینی حرکت خود را با نظم خاص و با فریاد یا ابوالفضل آغاز می‌کند و گام به گام یا حسین‌گویان مصائب حضرت زینب (س) را زمزمه می‌کنند بر سرو سینه می‌زنند و اشک ماتم می‌ریزند و سنگ سراچه دل به آب دیده صیقل می‌دهند تا آوازه سرزمین شور و شعور حسینی را به مردم دنیا نشان دهند.
از همین رو است که شهرت آن به برکت توجهات خاصه حضرت سیدالشهداء (ع) جهانی شده است سیل عاشقان اباعبدالله الحسین (ع) در دسته با شکوه عزاداری حسینیه اعظم زنجان، تجلی قدرت دین اسلام و الگویی از اتحاد امت اسلامی به خصوص شیعیان جهان است.
این دسته حرکت خود را از محل حسینیه اعظم شروع می‌کند و معمولاً همزمان با اذان مغرب به امامزاده سید ابراهیم می‌رسد و عزاداران نماز مغرب و عشای خود را در این آستان مقدس اقامه می‌کنند. هرساله هزاران راس قربانی از سر تا سر کشور تقدیم حسینیه اعظم زنجان این دومین قربانگاه جهان اسلام می‌شود. علاوه بر قربانی‌ها در هنگام حرکت این دسته عزاداری سیل نذورات اعم از طلا و و جوهات نقدی پیشکش حسینیه اعظم زنجان می‌شود.
دسته زینبیه زنجان نوای عاشقان حضرت زینب (س)
این مسجد همه‌ساله در ایام محرم پذیرای خیل عظیمی از عاشقان اباعبدالله الحسین (ع) از سراسر کشور و حتی خارج از کشور می‌شود و حاضرین در این مکان مقدس به صورت خالصانه ارادت خود را به خاندان عصمت و طهارت (ع) به خصوص حضرت زینب (س) اعلام می‌کنند.
این دسته عزاداری که در یازده محرم به مناسبت شب سومین روز شهادت امام حسین (ع) به پا می‌شود نیمی از جمعیت آنرا بانوان تشکیل می‌دهند که آمده‌اند آلام قلب بانوی دل شکسته دشت کربلا شوند و به یاد آن حضرت فریاد یا حسین (ع) را سر دهند، این دسته نیز همچون دسته حسینیه زنجان شاهد نذورات زیادی همچون قربانی کردن و وجوهات نقدی و نذورات غیر نقدی است.
تعزیه خوانی تجلی آیین نمایشی محرم
مراسم عزاداری و تغزیه‌خوانی در تکیه حسینی ارمغانخانه یکی از معروف‌ترین تعزیه خوانی‌های ایران است که از حدود ۴۰۰ سال پیش به زبان ترکی برگزار می‌شود و در سال ۱۳۸۹ در شمار میراث معنوی ایران به ثبت ملی رسیده است.
آوازه تعزیه خوانی در ارمغانخانه در ایام محرم به نقاط مختلف کشور رسیده و گفته می‌شود در طول اجرای آن بیش از ۱۲۰ هزار نفر بازدیدکننده دارد. هنر تعزیه در شهر ارمغانخانه باقدمتی که دارد سال هاست که توانسته در طول سال نظر مخاطبین فراوانی از اقصی نقاط ایران اسلامی را به خود جلب کند.
همه‌ساله مراسم ویژه و سنتی تعزیه در ایام محرم و صفر با شکوه خاصی در تکیه حسینیه اعظم ارمغانخانه برگزار می‌شود.