روستاي خويين، در درهاي سرسبز در شهرستان ايجرود و 60 کيلومتري جادهي زنجان- بيجار واقع شده است. شرايط آب و هوايي اين روستا، کوهستاني و سرد است و زمستانهايي برفي و سرد و تابستانهايي معتدل و خشک دارد. اين روستا از ضلع شمال به روستاهاي سعيد آباد و قزلجه، از غرب به روستاي ملاپيري ، از جنوب به سفيد كمر و حلب، و از شرق به گرنه و اركويين محدود ميشود و ارتفاع آن از سطح دريا حدود 1760 متر است.
گويش خوييني، از جمله از گويشهاي شمال غربي ايراني زير شاخه آذري است که خود با زيرشاخههاي تاتي، تالشي، گيلکي، مازندراني، سمناني و چند گويشي که در اطراف سمنان رواج دارند، (سرخهاي، لاسگردي، افتري، سنگسري، و بيابانکي) شاخه گويشهاي حاشيه درياي خزر و گويش شمال غرب ايران را ميسازند و گويش مذکور که زماني در ناحيه خويين درجنوب غربي زنجان رايج بودهاست اکنون به دلايلي از جمله گويشهاي در خطر شمرده ميشود.
ویژگی اصلی این گویش، زنده بودن آن است و از ساکنان این روستا که در روستای سفیدکمر ساکن هستند از یک کودک 2 ساله تا افراد سالخورده به این زبان صحبت می‌کنند و این روستا در شهرستان ایجرود استان زنجان بین شهر حلب و روستای خوئین قرار دارد. این گویش مخلوطی از کلمات زبانهای ترکی، انگلیسی، تاتی، گیلک، اسپانیایی و ... است و پژوهش‌گرانی مانند منوچهر ستوده و کسروی اعلام کرده‌اند که این گویش از بقایای زبان پهلوی است.
پس از انجام تحقیقات مردمشناسی و زبانشناسی این گویش با شماره 166 در میراث ناملموس کشور ثبت ملی شد