استاد پیشکسوت ملیله‌کاری زنجان، ملیله‌کاری را یکی از مهم‌ترین شناسنامه هنری زنجان و ایران معرفی می‌کند. یکی از هنرهای رایج در شهر زنجان ملیله‌کاری بوده که شاخه‌ای از هنر فلزکاری است و در ساخت آن اکثراً از فلز نقره با عیار بالا استفاده می‌شود. در ملیله‌کاری شمش‌های نقره را با دستگاه نورد به شکل مفتول‌های چهارپهلوی باریک درآورده و نقش‌های کوچک را با آن می‌سازند، سپس آن‌ها را کنار هم قرار داده و لحیم می‌کنند.
عبدالحمید محرر متولد سال ۱۳۴۵ در شهر زنجان است. مردی صبور، خوش رو و مهربان که سال‌هاست در این هنرصنعت رنج‌کشیده و محصولات زیادی را روانه بازارهای داخلی و خارجی کرده است. در ادامه گفت‌وگویی با این استاد بزرگوار می‌خوانید.
چگونه شد که وارد هنر صنعت ملیله شدید؟
۳۰ سال پیش من راننده ماشین سنگین بودم در پی یک سقوط به داخل کانال همراه با ماشین قطع نخاع شدم و بعد از آن ویلچر همراه و یار و یاور من شد. بعد از کمی بهبود چون قادر نبودم دیگر به شغل سابقم برگردم، ملیله را پیشه خود کردم.
ملیله‌سازی را از چه سالی و زیر نظر کدام اساتید فراگرفتید؟
سال ۱۳۷۰ تحت تعلیم و آموزش‌های استاد هاشمیان اصول ملیله‌کاری را یاد گرفتم.
شاخص‌ترین اثرتان چیست؟
در سال ۱۳۸۶ برای اولین بار مهر اصالت بین‌المللی یونسکو را برای ظرف ملیله‌ای، دریافت کردم و سال ۱۳۹۸ هم برای یک اثرم نشان ملی گرفتم.
ملیله‌کاری شغل سختی است؟
من این روزها با انگیزه‌تر از هرروز مفتول‌ها را حرارت می‌دهم و با انبرهای ظریف به هم می‌تابانم تا هنری خلق کنم. من از جوانی قادر به راه رفتن نیستم و سال‌هاست باذوق و شوق و علاقه کلیه مراحل سخت و دشوار ملیله را بر روی ویلچر انجام می‌دهم؛ و بسیار هم برایم خشنود است.
ویژگی خاص ملیله زنجان چیست؟
با توجه به اینکه زنجان شهر جهانی ملیله شده است و بیشتر از قبل باید موردتوجه قرار گیرد، در ساخت ملیله زنجان همواره چند نکته موردتوجه استادکاران ملیله بوده است که یکی از این نکات که همواره موردتوجه قرارگرفته است و موجب خاص شدن ملیله زنجان شده است برجسته چینی است که کار ملیله زنجان به‌طورمعمول برجسته چیده می‌شود. ریز نقوش متداول در ملیله زنجان همانند سایر نقش‌های صنایع‌دستی اکثراً ذهنی و الهام‌یافته از طبیعت و طرح‌های سنتی است، مهم‌ترین و رایج‌ترین نقش‌های ملیله زنجان عبارت‌اند از: اشک، جغه، پیچک، ترمه و غنچه، برگ، واو ملیله، دو چشم، برگ فرنگ، سه چهارچشم، کور ملیله و تابیده که هر یک دارای ویژگی خاص خود است. در کنار این نکته، در صد خلوص ملیله زنجان همواره بالاتر است و طرح‌ها به‌صورت قرینه و مرتب چینش پیدا می‌کنند. از طرفی دیگر تنوع بالای کارهای ملیله زنجان موجب خاص‌تر شدن این صنعت در زنجان شده است. آنچه ملیله زنجان را یکسر و گردن بالاتر از ملیله سایر مناطق کشور و جهان قرار داده است، ظرافت بافت، نازک بودن مفتول‌های نقره، به‌کارگیری نقره با عیار ۹۹ درصد و وجود تناسب و تقارن در اشکال مهم‌ترین ویژگی‌های ملیله زنجان است.
آیا در بخش آموزش هم فعالیت دارید؟
بله ۲۰ سال رایگان آموزش دادم و تا به امروز به ۴۵ نفر آموزش داده‌ام که بیشتر آن‌ها استادکار هستند و در حال حاضر در شهر زنجان فعالیت می‌کنند که مهارت‌های کاری خود را نزد من کسب کرده‌اند و اکنون در بازار زنجان فعالیت دارند.
دوست دارید چه اتفاق خاصی در این هنر صنعت در زنجان رخ دهد؟
با تولید یک اثر هنری اگر مسئولین امر بتوانند آثار تولیدشده را به ثبت مالکیت‌های معنوی برسانند تا افرادی که کارشان تولید می‌شود، کپی نشود به‌طورقطع طرح‌های استادکاران زنجانی با آسوده‌خاطر بیشتری در ویترین مغازه‌ها قرار می‌گیرد و دیگر استادکاران به‌صورت مخفیانه به جهت اینکه کارش کپی نشود، اثر خود را به مشتری نمی‌فروشند.
بازار صادرات ملیله چگونه است؟
موضوع صادر کردن ملیله پیچیده است و در حال حاضر به‌صورت غیرعلنی و در قالب صادرات چمدانی و یا هدیه و از طریق پست صادر می‌شود ولی اگر بخواهیم این را به شکل ثابتی مدیریت کنیم و برای آثار تولیدشده پارامترهای خاص و ثابتی مثل کیفیت آثار تولیدی، بسته‌بندی مشخص و ابعاد مشخصی در نظر بگیریم؛ مستلزم همکاری‌های چند استادکار ملیله است که با هم تعامل کنند و از کار یک تعریف مشخص دربیاورند و روالی را در پیش بگیریم تا موجب رضایت خریداران سایر نقاط جهان باشد و ببینیم که آیا آن چیزی که آن‌ها در نظر دارند می‌توانیم تأمین کنیم.
دغدغه اصلی صنعتگران ملیله کار استان چیست؟
استادکار هنر ملیله با اشاره به اینکه موضوعی که دغدغه اصلی صنعتگران و هنرمندان عرصه ملیله است و بارها در این زمینه با اداره میراث‌فرهنگی و گردشگری و صنایع‌دستی استان صحبت شده است، تقویت بنیه صنعتگر است هنرمندان این عرصه به هر دلیل پیش‌پاافتاده‌ای متضرر می‌شوند و این واقعیتی است که باید به آن توجه شود. اگر دولت زمین‌هایی را به صنعتگران اهدا کند و زمینه را برای ساخت کارگاه توسط خود صنعتگران فراهم آورد، علاج واقعه را قبل از وقوع کرده‌ایم چرا که اگر ما بنیه صنعتگر را تقویت کنیم، صنعتگر خود می‌تواند تولیدکننده باشد و به‌جای فروش هنر خود به دلال بازان، خودش هنرش را خواهد فروخت.
چه‌کارهایی را باید برای این صنعت انجام داد؟
به نظر می‌رسد این موضوع نیازمند توجه بیشتر مسئولین است چرا که با برگزاری سمینارها و گردهمایی‌های سالانه در قالب این موضوع می‌توان مشکلات این حوزه را شناسایی کرد و در جهت برطرف کردن این مشکلات گام برداشت.
از درآمد این صنعت راضی هستید؟
بله خدا را شکر راضی‌ام به رضای خدا.
برای جوانان چه توصیه‌ای دارید؟
به جوانان می‌گویم زندگی کوتاه و بی‌ارزش است و رضایت وجدان بالاترین مرتبه است. همیشه سعی کنید با دیانت باشید و در هیچ کاری خیانت نکنید.