روستای قروه در کنار شاهراه تاکستان به ابهر در استان زنجان واقع‌شده و با شهرستان ابهر ۱۵ کیلومتر فاصله دارد و در تقسیمات کشوری جزو این شهرستان محسوب می‌شود. این روستا قدمت ۳هزارساله دارد و خانه‌های سنتی این روستا روی صخره‌هایی بناشده که زیربنای روستاست و رودخانه زیبای ابهر رود از میان این روستا عبور می‌کند و گردشگران بسیاری هرساله از آن بازدید می‌کنند.
در منطقه موردمطالعه توده سنگی از نوع کربناتی دارای بافت اسفنجی و ساختار تراورتنی وجود دارد که در این محل به شکل مخروطی شکل قرارگرفته و این سنگ‌های کربناتی اغلب از نوع آهکی و مارنی فشرده‌شده از دو بخش زبرین و زیرین تشکیل گردیده که یک افق کم ضخامت و سست بین آن‌ها قرار دارد.
در دو طرف ابهررود صخره‌های سنگی به وجود آمده از گذشته‌های دور مورداستفاده برای کاربری‌های مختلف بوده است. این معماری دست کند بسیار جالب است. هنوز آثار و بقایای منازلی که در دل کوه کنده‌شده با منظره بدیع خودنمایی می‌کنند. معماری سیویل و صخره‌ای این روستا بسیار جالب و در خور معرفی و مطالعه بوده و قابل‌مقایسه با معماری صخره‌ای علم کندی است. هنوز آثار و بقایای منازلی که در دل کوه کنده‌شده با منظره بدیعی در روستای قروه خودنمایی می‌کند.
معماری سیویل و صخره‌ای این روستا بسیار جالب و در خور معرفی و مطالعه است و قابل‌مقایسه با معماری صخره‌ای علم کندی است. هنوز آثار و بقایای منازلی که در دل کوه کنده‌شده با منظره بدیعی خودنمایی می‌کنند. در قلب این روستا یکی از آثار ارزشمند دوران سلجوقی (قرن پنجم هجری) جای گرفته است.
خانه‌های روستا را بر صخره طوری بنا کرده‌اند که دیوار خارجی خانه‌ها دقیقاً در امتداد دیواره قطعه‌سنگ به‌صورت عمودی قرار گیرد.
زمانی که کل روستا ساخته شد به نظر می‌رسد دورتادور روستا را دیوار کشیده‌اند به‌نوعی که تا یک ارتفاع دیواره سنگی و بقیه آن دیوار خانه‌های روستایی به هم چسبیده تشکیل می‌داده که درنتیجه نفوذ به داخل روستا ممکن نبود مگر از طریق تنها ورودی روستا که در قسمت شمال غربی آن واقع‌شده که ارتفاع سطح روی توده سنگی تا سطح زمین در کم‌ترین حالت بوده است.
به‌نظر می‌رسد نحوه ورود به روستا با در نظر گرفتن مسائل ایمنی طراحی‌شده است؛ زیرا وقتی از ورودی روستا که در سطح پایین‌تری قرار دارد به ورودی مجموعه و داخل آن نگاه می‌شده، چیزی به‌جز دو دیوار موازی و یک دیوار مقابل آن‌که راه نگاه را به‌طور کامل مدور می‌کرده دیده نمی‌شده و در صورت ورود غریبه به داخل روستا در همان ابتدای ورود روستاییان توان مقابله مناسب با مهاجمان را داشته‌اند.
بر اساس بقایای به‌جای مانده از روستای قدیمی قروه می‌توان حدس زد که در داخل این روستا حدود ۲۹ خانه وجود داشته که از این میان هشت خانه بعد از تعمیرات متوالی که شکل قدیمی خانه‌ها را از بین برده مسکونی است.
این معماری جذاب و صمیمی از طرفی با رودخانه و از سویی دیگر با قطعه‌سنگ آهکی به‌جامانده از دوران چهارم زمین‌شناسی کوارترنری آن‌چنان عمل می‌کند که گویی این معماری با طبیعت پیرامون هم‌زمان شکل گرفته است.
روستای قروه از آثار و جاذبه‌های بسیار باارزشی برخوردار است که اهمیت گردشگری و تاریخی بالایی دارد. این روستا دارای وضعیت طبیعی جلگه‌ای است و سکونت دائمی بوده و منبع درآمد اصلی روستاییان از طریق کشاورزی، دامداری و باغداری ازجمله محصولات کشاورزی شامل انگور، گردو، بادام، گوجه‌فرنگی، غلات سطح زیر کشت آبی و دیم است.
این روستا از طرف شمال به خاطر دسترسی به جاده آسفالت ابهر و تاکستان رشد بیشتری دارد و آثار تاریخی این روستا شامل مسجد جامع، یک پل قدیمی بر روی رودخانه ابهر رود، چند آسیاب آبی و در قسمت غربی همین روستا آرامگاه امامزاده محمد ابوالخیر (ع) واقع‌شده است که در دوران صفویه ساخته‌شده و بنای آن را می‌توان با بنای مولاحسن کاشی در سلطانیه مقایسه کرد؛ و علاوه بر این بافت تاریخی خانه‌های روستایی نیز جلوه زیبایی دارد.
دکتر امیر ارجمند
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان